Δε θέλω να σχολιάσω σε βάθος την αφορμή για την οποία γράφεται αυτό το post. Αλλωστε θα αποτελέσει τις προσεχείς εβδομάδες τη θεματολογία του στριπ που φέρει τον τίτλο αυτού του post. Long story short και χωρίς πολλά spoilers, μια ανάρτησή μου στο facebook που αφορούσε πρακτικές της διεύθυνσης της Εφημερίδας των Συντακτών, ενόχλησε (αναμενόμενο) την αυτή διεύθυνση, η οποία «μου μετέφερε» ότι δεν είναι σωστά πράγματα αυτά να κράζουμε στα σόσιαλ μήντια, αλλά αν έχω ή θέλω να πώ κάτι, να στείλω ενα κείμενο στην εφημερίδα και αυτό να δημοσιευτεί.
Όπως προείπαμε έχω ήδη μια στήλη η οποία ασχολείται ακριβώς με τέτοια θέματα, αλλά επειδή το setup to punchline αναγκαστικά συμπυκνώνει τα ζητήματα, θα ήθελα να επεκταθώ εδώ στο τι σημαίνει αυτό το αίτημα της διεύθυνσης το σωτήριο έτος 2015.
Οι ελληνικές (και όχι μόνο) εφημερίδες έχουν ενα βαρύ και συνοφρυωμένο παρελθόν. Την εποχή που «ανεβοκατεβάζαν κυβερνήσεις» αποτελούσαν τον καλύτερο καθρέφτη της πολιτικής σκηνής της οποίας αποτελούσαν άλλωστε άλλο ένα σκέλος: κάργα ανδροκρατούμενες, τέρμα ιεραρχικές, αφόρητα γεροντοκρατούμενες και σφαλιστά εσωστρεφείς και περίκλειστες.
Πολύ νερό έχει κυλήσει έκτοτε στο αυλάκι, κυρίως απ’ το ’74 και μετά, και κυρίως χάρη στην «Ελευθεροτυπία» και την κληρονομιά της. Όπως κάθε κλειστό σύστημα, όταν εξωγενείς παράγοντες άλλαξαν δραματικά το οικοσύστημα γύρω τους, οι εφημερίδες έπρεπε να αλλάξουν ή να πεθάνουν.
Επέλεξαν και τα δύο. Με την επέλαση της τηλεόρασης, επέλεξαν να μιμηθούν τη ρηχότητα και την αμεσότητά της, κρατώντας τα χειρότερα στοιχεία και απο τα δύο μέσα. Με την έλευση του ίντερνετ χάσανε τελείως τη μπάλα. Με τα χίλια ζόρια πείστηκαν ότι χρειάζονται και site, με τα χίλια πεντακόσια ζόρια κατάλαβαν ότι πρέπει να τα ανανεώνουν 24/7, με τα δύο χιλιάδες ζόρια κάτι πήρε τ΄αυτί τους για τη δύναμη των social media-και τη μίσησαν όπως ο γέρος το ζευγαράκι που φασώνεται στο λεωφορείο.
Προσπάθησαν είναι η αλήθεια. Στήλες με τα «καλύτερα tweets» θεωρούνται πλέον απαραίτητο «αλατοπίπερο» μαζί με τα ζώδια και το σταυρόλεξο, αντικαθιστώντας τις αλήστου μνήμης «στήλες media» μεσα στα media, εκείνες τις αλησμόνητες στήλες όπου τα αφεντικά έβαζαν τους παραγιούς να «στέλνουν μηνύματα» και γραπτά κεφάλια αλόγου ο ένας στον αλλον (αμένσιοτα από πριν να είναι κούλ, γατάκια!) όπως και να πλέκουν το εγκώμιο της γαματοσύνης και επιρροής τους ,ελπίζοντας ότι όλο και κάποιος απρόσεκτος διαφημιστής θα τσιμπήσει στη φωτοτυπημένη αποδελτίωση και θα πείσει τον πελάτη να διαφημιστεί στο σαπάκι τους.
Προσπάθησαν-αλλά το αποτέλεσμα ήταν θλιβερό και αμήχανο σαν το Γέλτσιν σε «εκείνη» την προεκλογική εκστρατεία. Θεωρώντας (ως επι το πλείστον σωστά) ότι οι εφημερίδες γράφονται και διαβάζονται από γέρους, έχουν (πεντε χρόνια μετά την «αραβική άνοιξη») «λεξικό τουητερ: τι είναι retweet, τι είναι hashtag, τι είναι fav»-το 2015.
Πράγμα που μας φέρνει πίσω στην αφορμή αυτού του σημειώματος. Ο διευθυντής μιας εφημερίδας «των συντακτών» (πρώτο οξύμωρο), εφημερίδας που ξόδεξε ένα ούκ ευκαταφρόνητο ποσό για να εκσυγχρονίσει το site της ωστε να είναι συμβατό με τη mobile μετενσάρκωση της ψηφιακής ζωής, θεωρεί «πρέπουσα οδό» για μια παρέμβαση που αφορά την εφημερίδα, η παρέμβαση αυτή να μπεί στο θνησιγενές έντυπο φύλο.(δεύτερο οξύμωρο).
Αυτό σημαίνει ένα από δύο κακά πράγματα: ή εικάζει ότι στο δρόμο μέχρι το τυπογραφείο μπορούν να επιστρατευτούν τα παραδοσιακά όπλα που έχουν οι συντονιστές των εντύπων («δημιουργικό» κόψιμο «επειδή δε χωρούσε», επιλεγμένος τίτλος, απάντηση του θιγόμενου με bold και έχοντας εκ των πραγματων «την τελευταία λέξη»)
ή όντως δεν έχει καταλάβει το νέο τοπιο, τις δεκάδες ψηφιακές προεκτάσεις των εντύπων, τον εκδημοκρατισμό του ίντερνετ που επιτρέπει τον άμεση έλεγχο και ενίοτε την αποδόμηση των δημοσιογραφικών παρεμβάσεων, in real time, 24/7.
Ό,τι από τα δύο και να συμβαίνει, δε θα μπορούσε να συμβαίνει σε πιό λάθος έντυπο. Η Τέταρτη Εξουσία έχει σταματήσει ανεπιστρεπτί να είναι μονόδρομος πομπός. Η σχέση με τον αναγνώστη έγινε οριστικά αμφίδρομη. Αυτό ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΙ ΕΚΑΤΟ σε ενα πείραμα όπως η «Εφημερίδα των Συντακτών». Tα «συνεταιριστικά μέσα» είναι υποτίθεται τα «γνήσια τέκνα της ανάγκης» να μην ελέγχεται η ενημέρωση από αθέατα συμφέροντα. Ο τίτλος «Εφημερίδα των Συντακτών» είναι μια υπόσχεση, για ένα γυάλινο σπίτι όπου οι κρίνοντες κρίνονται κι αυτοί και όπου καμία σκιά δε νοείται να υπάρχει στο «πως φτιάχνεται το λουκάνικο».
«Μοναδικοί εργοδότες οι αναγνώστες μας» αναφέρει η πρωμετωπίδα στη facebook page της εφημερίδας.
Προς τι λοιπόν η μομφή και η απορία επειδή κάτι γράφτηκε στο ίντερνετ;
Σύμφωνα με το μότο της εφημερίδας, τελικά όντως έστειλα το κείμενο στο διευθυντή :p
Derveniotis's Weblog 