100.000 Hannibals

».
Aπότομη αύξηση της εγκληματικότητας έφερε η οικονομική κρίση.Την προηγούμενη Τετάρτη, ας πούμε, γύρω στους 100.000 δολοφόνους περπατούσανε ανενόχλητοι σε κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, γελώντας χαιρέκακα την ώρα που βραστούς-βραστούς σουβλίζανε αστούς.
Ή τουλάχιστο αυτή την εικόνα σχημάτισα, διαβάζοντας τα ρεπορτάζ ανθρώπων που μοναδικές πηγές τους φαίνονται να είναι μερικά κουνημένα βίντεο και η μεγαλύτερη δυνατή απόστασή τους από την εστία των γεγονότων.
Εγώ και όσοι φίλοι μου ήταν στην πορεία δε διανοούμαστε να ισχυριστούμε ότι μπορούμε με βεβαιότητα να ξέρουμε ούτε τι γινόταν τρεισήμισι μέτρα μακριά μας. Όπως μπορεί να διαβεβαιώσει οποιοσδήποτε κατεβαίνει σε πορεία μία φορά τη δεκαετία, κάποια στιγμή θα ακούσεις ένα μπαμ, κάποια στιγμή θα τρέξεις με όλους τους άλλους που τρέχουν, κάποια στιγμή θα ψάξεις να βρείς αυτόν που ήταν μόλις ένα λεπτό πρίν δίπλα σου-και ξανά μανα απ’ την αρχή σε κάθε ντού της αστυνομίας ή μπαχαλορίψη μολότωφ.Ύστερα θα προσπαθήσεις μέσα από αποσπασματικές και πανικόβλητες πληροφορίες να μάθεις τι γινόταν-τρεισήμισι μέτρα δίπλα σου.
Αντίθετα, αρθρογράφοι και δημοσιογράφοι όλως τυχαιώς εχθρικά διακείμενοι προς τις επιθετικές διαθέσεις του όχλου που καλείται να προσέλθει ησύχως στο σφαγείο, έπιδίδονται τις τελευταίες μέρες σε ακόμα πιό έντονο κούνημα της κεφαλής και εκφοράς «τσ, τσ, τσ…», μπροστά στη νεοαποκτηθείσα γνώση τους του πόσο βάρβαροι μπορούν να γίνουν όσοι δεν κάθονται ησύχως στις εστίες τους μέχρι να τους καλέσουν στο ταμείο δι υπόθεσίν τους.
Περιμένω τον πρώτο απ’ αυτούς που θα θυμηθεί την Κitty Genovese.
Πολύ περιληπτικά, η Kitty Genovese ήταν μια ΝεοΥορκέζα που έπεσε θύμα δολοφονικής επίθεσης κάτω από τα μάτια 38 περιοίκων που κοιτάζανε απαθώς χωρίς να κάνουνε τίποτα.
Ή έτσι τουλάχιστο έλεγε το ρεπορτάζ των «New York Times».
Το γεγονός οδήγησε στη διαμόρφωση της θεωρίας του «συνδρόμου του παρατηρητή» και της «διάχυσης της ευθύνης«, σύμφωνα με την οποία η παρουσία πλήθους σε αποτρέπει απο να επέμβεις.
Tα σκέφτομαι αυτά την ώρα που διαβάζω το κομμάτι του Σταύρου Θεοδωράκη στα «Νέα» του Σαββάτου, που μετά τα bold γράμματα «Τους εμπόδισαν!» περιγράφεται ο επικεφαλής του πυροσβεστικού οχήματος να λέει «Το όχημα όμως είχε μπλοκαριστεί από τους διαδηλωτές στη γωνία της Σταδίου με την Κλαυθμώνος. Μερικοί διαδηλωτές προσπαθούσαν να ανοίξουν δρόμο αλλά δεν παραμέριζαν όλοι. Κάποιοι πετούσαν πέτρες. Οι άντρες από την καμπίνα τούς φώναζαν ότι υπάρχουν εγκλωβισμένοι». Για να συνεχίσει ο δημοσιογράφος:»Οι διαδηλωτές βέβαια δεν πίστευαν ότι κάποιοι άνθρωποι είχαν εγκλωβιστεί στην τράπεζα που καιγόταν και συνέχιζαν για λίγα κρίσιμα λεπτά να αντιμετωπίζουν τους πυροσβέστες σαν τους ΜΑΤατζήδες.»
Για λόγους που δυσκολεύομαι να κατανοήσω, αυτό προκάλεσε το Θεοδωράκη να επιχειρηματολογήσει στο site του, το «protagon» ότι «είμαστε όλοι ένοχοι».
Όλοι βοηθήσαμε να πεθάνει η Kitty Genovese.
Το γράψανε και οι New York Times. Μη σου πω και τα «Νέα».
Ψυχραιμότερη μελέτη της υπόθεσης Genovese έφερε στην επιφάνεια μια άλλη πραγματικότητα: ούτε απαθείς κοιτάγανε όλοι, ούτε πλήρη εποπτεία του γεγονότος είχαν, άσε που αυτοί ειδοποιήσανε τις αρχές.
Τα σκέφτομαι αυτά διαβάζοντας την Κυριακή στο «Βήμα» επώνυμο αυτή τη φορά πυροσβέστη, να δηλώνει ««Στις 14.03 ήρθε το σήμα από το κέντρο επιχειρήσεων να σπεύσουμε στο σημείο όπου είχε εκδηλωθεί η φωτιά. Καταφέραμε και φτάσαμε σε τρία λεπτά». Οι κουκουλοφόροι είχαν πλέον αποσυρθεί, το πλήθος περίμενε. Ο κ. Ανδρεόπουλος, ο οποίος υπηρετεί στη θέση του προϊσταμένου του γραφείου κίνησης της Πυροσβεστικής για την Αττική, λέει πως «μόλις έκανε την εμφάνισή του το όχημα στο οποίο επέβαινε όσοι διαδηλωτές βρίσκονταν στον δρόμο έκαναν στην άκρη για να διευκολύνουν την πρόσβασή του
Στο δε κουνημένο βίντεο που προκαλεί ντροπή στον κ. Θεοδωράκη, ακούγεται ευκρινώς ένας απ΄τους διαδηλωτές να ειδοποιεί τις αρχές για βοήθεια.
Τόσο Κτήνος ο άνθρωπος, τόσο ‘Ενοχοι είμαστε «όλοι».
Για να μην έχουμε παρεξηγήσεις: το ότι το ρεπορτάζ για τη Γενοβέζε αποδείχτηκε ανακριβές δε σημαίνει ότι το σύνδρομο και τα χαρακτηριστικά του δεν υπάρχει ή δεν έτυχε εφαρμογής σε άλλα γεγονότα.
Επίσης, σαφέστατα δεν λέω ότι «ξέρω» τι έγινε ή τι δεν έγινε μπροστά στη φλεγόμενη τράπεζα την αποφράδα μέρα. Αυτό είναι το πόιντ μου-δε μπορώ να ξέρω καν με σιγουριά τι γινόταν στα τρεισίμησι μέτρα.

Πόσο μάλλον που τα μέτρα ήταν παραπάνω από τρεισήμισι, και ψηφιστηκαν την Πέμπτη εντός της Βουλής. Έξωθεν αυτής, χάρη (σε πολύ μεγάλο βαθμό) στα γεγονότα της προηγουμένης, αλλά και το σπιν που τους δόθηκε από τηλοψίας και ραδιοδιαύλων, το πλήθος αυτή τη φορά ήταν αξιοσημείωτα μικρό.